Đền Mẫu Đồng Đăng – Chốn linh thiêng xứ Lạng

Đền Mẫu Đồng Đăng ở đâu?

Bắt đầu từ thành phố Lạng Sơn, dọc theo con đường quốc lộ 1A về phía Bắc một khoảng 13km là bạn có thể đến được thị trấn biên giới Đồng Đăng. Nơi đây nằm gọn trong thung lũng với ¾ diện tích là đồi núi, tại đây chủ yếu là 4 dân tộc sinh sống: Kinh, Nùng, Tày, Hoa. Đồng Đăng lưu giữ rất nhiều di tích văn hóa, lịch sử với nhiều bản sắc văn hóa của những dân tộc xứ Lạng, nổi bật nhất là đền Mẫu Đồng Đăng.

Đền Mẫu Đồng Đăng thờ ai?

Đền Mẫu Đồng Đăng là ngôi đền thờ Phật và Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Mọi người đánh giá nơi đây là chốn linh thiêng bậc nhất trong số những ngôi đền thờ Mẫu của người dân Việt Nam.

Từ xa xưa, đền Mẫu Đồng Đăng còn được gọi với cái tên là “Đồng Đăng linh tự”. Theo ghi chép cũ còn để lại tới bây giờ, đền Mẫu Đồng Đăng là một ngôi chùa nằm trong một mái đá tại vị trí sát chân núi (cách địa điểm đền ngày nay khoảng hơn 300m về phía Đông Bắc). Về sau, chùa được rất nhiều người dân từ khắp các tỉnh thành trên trên cả nước cho tới hành hương, không gian thờ cúng ngày càng trở nên chật hẹp, vì vậy nhân dân địa phương đã di chuyển nơi thờ tự sang vị trí như hiện tại.

Hiện nay, tại địa điểm này còn có một bia ma nhai, có kích thước là 53cm x 80cm, ngay sát đó là một nghiên mực đá được chạm khắc vào thời điểm tháng 6 năm Kỷ Tỵ, triều Gia Long thứ 8 (1809).

Sự tích xung quanh đền

Đền mẫu Đồng Đăng còn lưu truyền câu chuyện về cuộc gặp gỡ giữa và Trạng Bùng – Phùng Khắc Khoan, khi ông vừa trở về sau khi đi sứ tại Trung Quốc và Mẫu Liễu Hạnh (là một trong số “Tứ bất tử” trong văn hóa tâm linh của người Việt). Khách theo tour du lịch tâm linh hay các Tour Cao Bằng Bắc Kạn đều sẽ được nghe kể chi tiết về những truyền thuyết này.

Người xưa ban truyền rằng, Liễu Hạnh là con gái của Ngọc Hoàng, có tên là Quỳnh Hoa. Bởi có duyên nợ với trần gian nên bà thường xuyên hiển linh để giúp đỡ nhân dân, được triều đình (thời Hậu Lê) sắc phong là Thượng đẳng Phúc thần và công chúa Liễu Hạnh. Không chỉ thưỡng xuyên hiển linh giúp đỡ nhân dân, bà còn thường ngao du sơn thủy trên nhiều vùng miền. Nhân một ngày dừng chân trên mảnh đất Lạng Sơn, nơi sở hữu phong cảnh hữu tình, núi non trùng điệp, công chúa Liễu Hạnh quan sát thấy trong khu rừng rậm rạp có một ngôi chùa bị bỏ hoang, tượng Phật không hề có ai hương khói.

Khi gặp Phùng Khắc Khoan, công chúa Liễu Hạnh đã khéo léo nhắc nhở Trạng Bùng tiến hành tu sửa ngôi chùa. Nhận được lời đề nghị từ công chúa Liễu Hạnh, Phùng Khắc Khoan triệu tập toàn bộ những bô lão trong vùng, giao cho tiền và công việc để tu sửa ngôi chùa. Kể từ đó, nhân dân vùng Đồng Đăng đã thường xuyên hương khói thờ Phật và thờ Mẫu Liễu Hạnh. Theo thời gian, ngôi chùa xứ Lạng này đã trở thành ngôi đền, nơi thờ cả Phật và Mẫu vô cùng linh thiêng.

Không gian trong đền Mẫu Đồng Đăng

Đền Mẫu Đồng Đăng Lạng Sơn sở hữu khuôn viên tương đối rộng, nằm tại vị rí ngay sát chân núi. Cổng tam quan đền được xây dựng với kiến trúc rất hoành tráng, cửa xây theo hình vòm cuốn, gồm một cửa chính cùng với hai cửa phụ, theo đó là những họa tiết, hoa văn rất đặc sắc.

Tại vị trí trên những cột trụ của cổng tam quan được đắp một hàng câu đối bằng chữ Nho. Đặc biệt, trên những đỉnh của cổng tam quan còn có cả chuông đồng và khánh đồng. Những dáng long, phượng mềm mại, xếp tương xứng nhau tạo nên một dáng vẻ cổ kính, linh thiêng cho ngôi đền.

Đến với ngôi đền Mẫu Đồng Đăng, không chỉ được tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ngôi chùa cổ kính và linh thiên này, mà khách du lịch tâm linh còn có cơ hội tránh xa sự ồn ào, náo nhiệt của thành phố, tạm gác lại cuộc sống bon chen để tận hưởng những giây phút thư giãn thoải mái nhất, ngắm nhìn những cảnh vật xung quanh thơ mộng đan xen với sự hùng vĩ nơi đây sẽ giúp cho du khách những có những ấn tượng khó phai.

Đền Mẫu là ngôi đền rộng lớn và được đánh giá cao về kiến trúc, tín ngưỡng tôn giáo và lịch sử, là địa điểm để nhân dân khắp các dân tọc trong tỉnh cùng với khách tới đây nguyện cầu sự che chở cuả đấng linh thiêng, mưu cầu cho gia đình hanh phúc, cuộc sống ấm no, qua đó giúp gắn kết tinh thần cộng đồng và giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.

Lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng

Đền mẫu Đồng Đăng là nơi thờ mẫu Thượng ngàn năm và thờ phật ngự trên địa bàn của thị trấn Đồng Đăng thuộc huyện Cao Lộc tỉnh Lạng Sơn. Hàng năm vào ngày mùng 10 tháng giêng sẽ tổ chức lễ hội đầu xuân, trong lễ hội thường có nhiều trò chơi dân tộc như múa sư tử, võ dân tộc, thi đấu thể dục thể thao.

Di tích đền Mẫu Đồng Đăng tại Lạng Sơn là nơi chứa đựng nhiều giá trị nghệ thuật, văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc đã thực sự trở thành một điểm đến chất lượng trong hành trình du lịch tâm linh trong cửa ngõ phía Bắc của nước ta, đem theo vẻ đẹp đậm sắc văn hóa những dân tộc Xứ Lạng.

Trong những năm gần đây, hình ảnh của đền Mẫu Đồng Đăng càng trở nên rực rỡ và đẹp hơn trong mắt du khách hành hương. Khi họ tới đền thắp hương, vãn cảnh tại đền không còn bắt gặp tình trạng người ăn xin đeo bám, không có những hình ảnh xem quẻ, bói toán lộn xộn giống như một vài ngôi đền chùa khác.

Sự quản lý chặt chẽ của đền còn được thể hiện vào thời điểm đầu Xuân Canh Tý năm 2020, trước sự bùng phát của đại dịch Covid-19, tại vị trí trong sân đền, biển chỉ dẫn được sắp đặt rất gọn gàng, khoa học về nội quy đi lễ chùa, cách phòng, chống dịch Covid-19 tại những nơi công cộng, loa phát thanh thường xuyên phát đi những thông tin về phòng, chống dịch bệnh để du khách biết cách có thể tự bảo vệ bản thân cũng như là mọi người xung quanh trước dịch bệnh…

Trải qua bao thăng trầm, bão táp, đền Mẫu Đồng Đăng vẫn luôn lưu giữ những giá trị văn hóa, tín ngưỡng, nghệ thuật đặc sắc, trở thành tâm điểm đến nổi bật trong hành trình du lịch tâm linh nơi tại các ngõ phía Bắc của nước ta, lưu giữ đậm sắc bản chất văn hóa của những dân tộc xứ Lạng.