Nhắc đến cây lợi sữa, chắc hẳn các mẹ không thể bỏ qua “thần dược” mang tên chè vằng. Thế nhưng mẹ có biết rằng chúng ta còn rất nhiều loại cây lợi sữa khác cũng không kém phần thần thánh hay không? Hãy cùng Mabio tìm hiểu nhé!
10 loại cây đặc biệt lợi sữa cho mẹ sau sinh
1. Chè vằng
Theo nghiên cứu, chè vằng chứa 5 chất chính là glycosat, terpenoit, glycosit đắng, flavonoit, và ancaloit. Các chất này kết hợp với nhau tạo thành vị đắng khó uống của chè vằng. Tác dụng của chè vằng giúp người mẹ ăn ngủ ngon hơn, tăng chuyển hóa chất, đồng thời tăng sản xuất hormone tiết sữa prolactin.
Sử dụng lá chè vằng hoặc cao chè vằng với liều lượng vừa phải sau khi sinh là một cách phổ biến để giúp người mẹ có nhiều sữa cho con bú hơn, vóc dáng thon gọn hơn và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm. Hiện nay, chè vằng còn được bào chế thành nhiều dạng khác nhau: chè vằng lợi sữa túi lọc, chè vằng dạng viên, chè vằng dạng trà,… Do đó, bạn có thể cân nhắc và chọn lựa dạng bào chế phù hợp nhất với nhu cầu của mình.
- Xem thêm: Thực hư chuyện chè vằng lợi sữa – nhược điểm của chè vằng
2. Đinh lăng
Bên cạnh chè vằng, thì đinh lăng cũng là một trong những cây lợi sữa được nhiều mẹ sử dụng. Trong đó, lá của cây đinh lăng từ 3 năm tuổi trở lên mới có đủ công dụng dược lý.
Theo Đông y, lá đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng. Lá cây đã được chứng minh là chứa nhiều chất saponin giúp người mẹ nhanh hồi phục các tổn thương sau sinh, ăn uống và hấp thu tốt hơn.
Alkaloid trong lá đinh lăng có tác dụng chống nhiễm độc, tiêu diệt các kí sinh trùng và vi khuẩn gây hại. Hàm lượng vitamin dồi dào hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp, tăng chất lượng giấc ngủ. Mặc dù không tác động trực tiếp vào tuyến sữa, nhưng uống lá đinh lăng sẽ gián tiếp giúp người mẹ có nhiều sữa hơn.
3. Bồ công anh
Bộ phận được sử dụng chính là lá bồ công anh, bởi nó chứa rất nhiều vitamin A, B, C cùng các nguyên tố vi lượng như calcium, magie, sodium… có lợi cho sức khỏe và sữa mẹ. Trong lá bồ công anh cũng chứa một lượng nhỏ protein, chất béo và tinh bột. Lá bồ công anh sắc hoặc hãm lấy nước uống là bài thuốc lợi sữa hiệu quả. Lá cây đem giã nát, đắp ngoài kết hợp massage còn có thể hỗ trợ điều trị viêm tắc tia sữa sau sinh.
4. Cây thì là
Thì là – một loại cây gia vị rất quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, nhưng ít ai biết rằng lá và hạt của nó lại có tác dụng lợi sữa tuyệt vời.
Các nghiên cứu đã chỉ ra trong thì là có một thành phần hoạt động gần giống estrogen, giúp cho tuyến vú phát triển sẵn sàng hỗ trợ cho việc tiết sữa. Trước khi sử dụng trên người, thì là đã được thử nghiệm trên dê và kết quả cho thấy nó thực sự có tác dụng tăng lượng sữa mẹ. Vì vậy, không khó để thì là trở thành một trong những cây lợi sữa quen thuộc.
5. Cây ba chạc
Cây ba chạc có mùi thơm đặc trưng, vị đắng, tính lạnh, được sử dụng nhiều trong các bài thuốc Đông y. Người ta có thể dùng lá hoặc rễ của cây ba chạc làm thuốc lợi sữa cho phụ nữ sau sinh, tuy nhiên không thực sự phổ biến.
6. Cây mít
Trước đây, ông bà ta thường hái lá mít cho trâu bò ăn với mục đích giúp chúng có nhiều sữa hơn. Sau này, lá và quả mít non mít còn được dùng trên cả người với vai trò là một loại cây lợi sữa.
Bài thuốc lợi sữa bằng lá mít có thể sử dụng bằng cách đun lấy nước uống hoặc hơ nóng rồi đắp vào bầu ngực (thường là mỗi bên 7 hoặc 9 lá). Quả mít non luộc chín hoặc xắt lát xào với thịt là món ăn vừa ngon miệng, lại vừa lợi sữa.
Trên thực tế, nghiên cứu khoa học về công dụng lợi sữa của cây mít cũng chưa thực sự sâu sắc, mà chủ yếu là dựa theo kinh nghiệm. Tuy vậy, phương pháp này cũng đã và đang được sử dụng rất phổ biến.
7. Cây kê huyết đằng
Là loại cây mà người dân vẫn hay gọi là cây cỏ máu, nhưng theo Lương y Nguyễn Đức Nghĩa, uỷ viên BCH Hội Dược liệu TP.HCM, tên gọi này không đúng vì trong Từ điển Cây thuốc Việt Nam của TS Võ Văn Chi và sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS-TS Đỗ Tất Lợi không có vị thuốc nào tên là cỏ máu.
Kê huyết đằng được xếp vào nhóm cây lợi sữa vì dùng cây này sắc uống có thể giúp phụ nữ sau sinh bổ huyết, chữa đau lưng mỏi gối, điều hòa kinh nguyệt và gián tiếp giúp họ có nhiều sữa hơn.
Kê huyết đằng đã có thời gian tăng giá rất nhanh vì lời đồn đại cho rằng loại cây này có thể giúp người gầy tăng cân một cách thần thánh. Nhưng theo dược sĩ Dương Hồng Tố Quyên, phó trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, công dụng tăng cân của kê huyết đằng không có thật, và nó chỉ dừng lại ở mức đồn đại là thôi.
8. Thiên môn chùm
Thiên môn chùm, hay Shatavari đã được y học cổ truyền Ấn độ ca ngợi là một bài thuốc quý với nhiều công dụng kỳ diệu đối với phụ nữ sau sinh, đặc biệt là khả năng lợi sữa.
Bộ phận sử dụng chủ yếu là rễ cây, nhờ vào thành phần chứa đựng vitamin dồi dào cùng nhiều dưỡng chất quý hiếm khác. Kết quả từ các nghiên cứu lâm sàng cho thấy sau khi dùng thiên môn chùm, hàm lượng hormone tiết sữa prolactin ở cơ thể người mẹ có xu hướng tăng lên đáng kể (khoảng 3,5 lần).
9. Cây trâu cổ
Cây trâu cổ, hay cây xộp, xồm xộp, cây trộp thường mọc trên các cây cổ thụ hoặc bám leo trên đá. Quả của cây dùng điều kinh, kích thích tiêu hóa và chữa đau xương khớp. Cành, lá, quả non điều trị di tinh, liệt dương. Quả trâu cổ kết hợp với lá bồ công anh chữa tắc tia sữa và lợi sữa rất hiệu quả.
10. Thông thảo
Trong Đông y, thông thảo vị ngọt nhạt, tính hàn, có tác dụng tả phế lợi thủy và đặc biệt là lợi sữa. Phần được sử dụng làm thuốc của cây thông thảo chính là lõi trắng nằm sau lớp vỏ ở thân đem hầm, nấu với chân giò hoặc sắc uống.
Cây lợi sữa: Không hiệu quả nếu tùy tiện sử dụng
Mặc dù đều là những cây lợi sữa phổ biến, thế nhưng các thông tin về chúng chỉ mang tính chất tham khảo, việc tùy tiện dùng với liều lượng không phù hợp có thể không mang lại hiệu quả, hoặc gây ra tác dụng ngược lại. Ví dụ điển hình nhất là nhiều mẹ bị mất sữa sau khi “nhắm mắt” uống chè vằng.
Bên cạnh đó, dùng thảo dược lợi sữa một cách riêng lẻ cũng không thật sự cho thấy tác dụng rõ rệt, mà hầu như đều phải kết hợp với các loại cây khác. Với những người không có chuyên môn về y học thì đây thật sự là việc làm khó khăn.
Vì vậy, để tăng sữa một cách an toàn và hiệu quả, người mẹ nên dùng những sản phẩm đã được nghiên cứu, bào chế sẵn từ các loại cây lợi sữa. Với sự tính toán cẩn thận về tỉ lệ, liều lượng cùng hình thức viên uống tiện dụng, đây sẽ là giải pháp hoàn hảo cho những mẹ đang đau đầu vì ít sữa, mất sữa.
Nguồn: Mabio.vn